ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI

Yerel Medya Veri Tabanı Araştırmasında birbirini destekleyen iki aşamadan oluşan bir araştırma yöntemi benimsendi. İlk aşamayı oluşturan masabaşı tarama sırasında yerel medya kurumlarıyla ilgili iletişim bilgileri de dahil olmak üzere erişilebilecek tüm demografik verilerin tespit edilmesi hedeflendi. İkinci aşamada ise, masabaşı tarama sırasında ulaşılan verilerin teyit edilmesi ve ek verilere ulaşılabilmesi için yerel medya kurumlarıyla yapılan telefon görüşmeleri üzerinden anket çalışması yürütüldü. Ancak araştırmanın iki aşamasında da karşılaşılan çeşitli engeller hem ulaşılan verilerin hem de araştırma kapsamının belli açılardan kısıtlı kalmasına yol açtı. Araştırma sırasında karşılaşılan engeller ve bu engellerin yol açtığı sınırlıklar aşağıdaki gibidir:

Masabaşı Tarama Sırasında Karşılaşılan Engeller

• Census yöntemini temel alan Yerel Medya Veri Tabanı Araştırması’nda, masabaşı tarama sürecinde yerel medya uzayına dair referans teşkil eden tüm kurumların tespit edilmesi hedeflendi. Ancak, yerel medya kurumlarına dair ulaşılabilen açık veri kaynaklarının sınırlı sayıda olması, medya alanındaki veri tabanlarının genellikle ulusal medya ve yazılı basına odaklı oluşturulması araştırma sırasında yerel kurumların tespitini zorlaştırdı. Bu sınırlılığın aşılabilmesi için araştırma sırasında çeşitli ek yöntemler (şehir bazlı web taramaları, yerel gazeteciler ile teyit süreci vb.) geliştirildi. Kullanılan bu yöntemler sayesinde yerel ölçekte faaliyetlerini sürdüren 3240 adet medya kurumu tespit edildi. Araştırma sonucunda Türkiye’deki yerel medya kuruluşlarına dair oluşturulan bu kapsamlı veri tabanına rağmen araştırma kapsamının dışında kalan yerel medya kurumları olabileceği göz önünde bulundurulmalı. Özellikle yerel medyanın sürekli değişen finansal koşulları ve kurumların bu doğrultuda değişen aktif yayın kapasiteleri göz önüne alındığında, araştırma verileri değerlendirilirken tespit edilen kurum sayısının araştırmanın yürütüldüğü dönem içinde geçerli olduğu ve yerel medyadaki toplam kurum sayısını yansıtmadığı dikkate alınmalı.

• Masabaşı taramalar sırasında karşılaşılan engellerden biri incelenen veri tabanlarının yerel yayın yapan bazı mecra türlerini, özellikle radyo, televizyon ve dijital haber platformlarını kapsama açısından sınırlı kalmasıydı. Diğer bir deyişle, incelenen veri tabanları yerel radyo, televizyon ve dijital haber platformları hakkında kısıtlı sayıda kurum ve veri içeriyordu. Bu sebeple, daha fazla yerel radyo, televizyon ve dijital haber platformuna ulaşılabilmesi için her şehire özel ek web taramaları yürütüldü ve daha fazla yerel kurumun tespit edilebilmesi bu yolla sağlandı.
  
  
• Masabaşı tarama sırasında karşılaşılan diğer bir engel, yapılan web taramaları esnasında web sitesi bulunmayan veya resmi web sitesi aktif olmayan yerel kurumlarla ilgili ulaşılan verilerin kısıtlı kalmasıydı. Veri tabanı incelemelerinde sadece kurum ismine ulaşılan bu yerel medya kuruluşlarıyla ilgili diğer veriler (örn: yayın yapılan mecra türü, yayın kapsamı ve yayın periyodu) tespit edilemedi. Diğer bir yandan, incelenen veri tabanlarında bu kurumlara ait açık iletişim bilgilerinin bulunmaması bu kurumların saha çalışmasına dahil edilmesine de engel oldu. Varlığı ve ismi tespit edilen ancak aktiflik durumu ve diğer kurumsal verilerine ulaşılamayan bu kurumlar veri tabanı listelerine özel veri kodları oluşturularak (örn: bilgi yok veya veri tespit edilemedi) kaydedildi ve analizler sırasında örneklemin dışında bırakıldı.
  
  
• Benzer şekilde, incelenen veri tabanlarında varlığı tespit edilen ancak taramalar sırasında ulaşılan resmi web sitelerinde sınırlı bilgi bulunan yerel medya kurumlarıyla ilgili toplanan veriler de kısıtlı kaldı. Örneğin, bazı yerel kurumların resmi web sitelerindeki “künye”, “ hakkımızda” veya “iletişim” bölümlerinde açık iletişim bilgileri yer almadığı ve taramalarda başka iletişim kanallarına ulaşılamadığı için bu kurumlarla anket çalışması gerçekleştirilemedi. Hakkında detaylı verilere ulaşılamayan bu kurumlar veri tabanı listelerine özel veri kodları kullanılarak (örn: bilgi yok veya veri tespit edilemedi) kaydedildi ve analizler sırasında örneklemin dışında bırakıldı.

Saha Araştırması Sırasında Karşılaşılan Engeller

• Saha araştırması, masabaşı tarama sırasında tespit edilen yerel medya kurumlarına telefon numaraları üzerinden ulaşılması ve anket gerçekleştirilmesi yöntemiyle yürütüldü. Bu bakımdan, araştırma sırasında yerel medya kurumlarının güncel iletişim bilgilerine ulaşılması kritik önem taşıyordu. Ancak, saha çalışması sırasında karşılaşılan engellerin çoğu tespit edilen kurumsal iletişim bilgilerinin güncel olmaması veya iletişim kanallarının kurum tarafından aktif olarak kullanılmaması sebebiyle oluştu:
  • Masabaşı tarama sırasında 3240 adet yerel medya kurumu tespit edilmesine rağmen saha çalışması sırasındaki aramalarda bu kurumlardan 2196’sına ulaşılabildi.
  • Saha sürecinde ulaşılamayan 1044 kurum içerisinden 565’ine yapılan aramalardan hiç cevap alınamazken, 479 kuruma ait tespit edilen iletişim numaralarının (hattın bozuk veya numara bilgisinin hatalı olması sebebiyle) çalışmadığı veya ulaşılan numaranın kuruma ait olmadığı anlaşıldı.
    
    
• Saha araştırması sırasında iletişim bilgilerinin tespiti ve kurumlara ulaşılması sırasında karşılaşılan bu engeller araştırma örnekleminin kapsam açısından sınırlı kalmasına yol açtı. Tespit edilen 3240 yerel kurumdan 2196’sına ulaşılarak araştırma daveti iletildi. Bu daveti kabul eden 1222 kurum ile anket gerçekleştirildi, 974 kurum ise araştırmaya katılım göstermemeyi tercih etti.
  
  
• Yerel Medya Veri Tabanı Araştırması’nda census yöntemi temel alınarak yerel medya uzayına dair referans teşkil eden tüm kurumların saptanması ve bu kurumların demografik özelliklerinin tespit edilmesi hedeflendi. Buna rağmen, saha çalışması sırasında iletişim sürecinde karşılaşılan teknik problemler sebebiyle araştırma örneklemininin kısıtlı kalması araştırma verilerinin tüm uzayı temsil etmesi açısından da sınırlılıklara sebebiyet veriyor. Bu bakımdan, araştırmanın saha çalışması verileri değerlendirilirken bu verilerin araştırmaya katılım gösteren kurumların koşullarını yansıttığı ve yerel medyadaki her kurum için geçerli olmayabileceği dikkate alınmalı.
  
  
• Saha çalışmasında yürütülen anketler sonucunda yerel medya kuruluşlarına dair pek çok demografik veriye (örn: satış oranları,çalışan sayısı, çalışma koşullarından memnuniyet oranları, sosyal medya platformlarına dahiliyet vb.) ulaşıldı. Elde edilen bu kapsamlı veriler, Türkiye’de yerel medyanın güncel durumuna dair referans oluşturması açısından büyük önem taşıyor. Yine de, saha araştırmasından elde edilen bu verilerin bağımsız kaynaklar üzerinden teyit edilmesi gerektiğinin altı çizilmeli. Ancak araştırma süresi ve kaynaklarının sınırlı olması sebebiyle proje kapsamında ikincil bir teyit mekanizması oluşturulamadı. Ayrıca, anketler sonucunda ulaşılan bu verilerin karşılaştırılabileceği herhangi bir resmi kaynak veya başka bir açık veri kaynağı bulunmaması, araştırma kapsamında elde edilen verilerin teyidini imkansız kıldı. Bu açıdan, araştırma verileri değerlendirilirken, raporda yer alan bulguların anket gerçekleştirilen yerel medya kurumları ve bu kurumlardaki çalışanların beyanına dayandığı göz önünde bulundurulmalı.

Araştırma kapsamında yürütülen anket görüşmelerinden elde edilen temel izlenim, yerel medya kurumlarının deneyimlenen sektörel sorunları aktarabilecekleri bir iletişim kanalına ihtiyaç duyduklarıdır. Zira bahsi geçen bu kurumlar, yıllardır içinde bulundukları olumsuz şartlara yönelik şikayetlerini her ne kadar mülki amirlere, yerel siyasetçilere -ve fırsat bulurlarsa ulusal çapta politika geliştiricilere- iletseler de lehlerine bir gelişme olmamasından mustarip durumdadırlar.Görüşmeler neticesinde, yerel medya sorunlarının Türkiye genelinde ortaklaştığı yönünde bir kanı elde edilmiştir. Özellikle zorlayıcı Basın İlan Kurumu (BİK) prosedürleri, yerel çapta işleyen patronaj ağlarına dahil olma/olmama ikiliği içinde işleyen reklam alma/alamama açmazı, taşrada reklam verme davranışının henüz yeterince yerleşikleşmemesi, temel giderlere yönelik sübvansiyon verilmemesi gibi konular ilk elden ortaklaşan sorunlar arasında sayılabilir. Ek olarak kurumların, ekonomik olarak kendilerini yeniden üretmekte zorlandığı için gazetecilik faaliyetlerinin de ivme kaybettiği anlaşılmıştır. Özellikle yerel patronajın ağları içinde bulunmamanın ya da mevcut ağ rejiminin aleyhine haberler üretmenin, halihazırda kendini sürdürmekte güçlük çeken kurumların daha da zorlanmasının önünü açtığı anlaşılmıştır.